Kitap Dünyam 'da Ara

17 Kasım 2016 Perşembe

1984 - George Orwell

Eser Adı: 1984 (Bin Dokuz Yüz Seksen Dört)
Yazar : George Orwell
Tür : Roman, distopya
Yayınevi: Can
Sayfa :352
Ek özellik: Le Monde'un Yüzyılın 100 Kitabı listesi

Açıklama : 
Parti’nin dünya görüşü, onu hiç anlayamayan insanlara çok daha kolay dayatılıyordu. (...) Her şeyi yutuyorlar ve hiçbir zarar görmüyorlardı çünkü tıpkı bir mısır tanesinin bir kuşun bedeninden sindirilmeden geçip gitmesi gibi, yuttuklarından geriye bir şey kalmıyordu.

George Orwell’in kült kitabı Bin Dokuz Yüz Seksen Dört, yazarın geleceğe ilişkin bir kâbus senaryosudur. Bireyselliğin yok edildiği, zihnin kontrol altına alındığı, insanların makineleşmiş kitlelere dönüştürüldüğü totaliter bir dünya düzeni, romanda inanılmaz bir hayal gücüyle, en ince ayrıntısına kadar kurgulanmıştır. Geçmişte ve günümüzde dünya sahnesinde tezgâhlanan oyunlar düşünüldüğünde, ütopik olduğu kadar gerçekçi bir romandır Bin Dokuz Yüz Seksen Dört. Güncelliğini hiçbir zaman yitirmeyen bir başyapıttır; yalnızca yarına değil, bugüne de ilişkin bir uyarı çığlığıdır.


Yorum : 
Kesinlikle ve kesinlikle okunmalı. Otoriter-totaliter bir düzene doğru giden şu dünyamızdan çok şey bulacaksınız kitapta.
Örneğin şu cümleyi ve şu açıklamayı birlikte düşünün:
-Parti’nin dünya görüşü, onu hiç anlayamayan insanlara çok daha kolay dayatılıyordu
-İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Bülent Arı: "Ben daha çok cahil ve okumamış tahsilsiz kesimin ferasetine (sezgi-zeka / TDK) güveniyorum bu ülkede"

Çevirmenin yazısı ile mutlaka okunmalı, çok güzel özetlemiş olayları.

Distopya severler için 13 kitaplık bir listeyi de burada bulabilirsiniz: https://onedio.com/haber/hafizalardan-silinmeyen-15-distopik-kitap--492026

George Orwell ve Aldous Huxley'in distopyalarının bu karşılaştırmasına da mutlaka göz atmalısınız. Kitabı okudu iseniz bir özet olacak, okumadı iseniz okumaniz için bir teşvik. Ben bunu 1984 ü okudumadan önce gördüm. Yine bir Orwell kitabı Hayvan Çiftliği'ni okurken. Ozaman iki kitapta çok ilginç gelmişti. Halen Huxley okumuş değilim ama sırada :)

Karşılatırmanın özeti: Orwell nefret ettiklerimizin bizi bitireceğini Huxley ise sevdiklerimizin bizi bitireceğiniz söylüyor.
Benim fikrim: eğer düşünüyorum öyleyse varım diyenlerdensek nefret ettiklerimiz, benim yerime başkası düşünsün diyenlerdensek sevdiklerimiz bizi bitirecek. Ülkemiz de her iki cinste birey bulmak zor değil ama Huxley tarafı daha baskın sanki :(

Bu iki kitap okunduktan sonra Neil Postman'nın karşılaştırma kitabı da (Televizyon Öldüren Eğlence) okunacaklar listesine girmeyi hak ediyor. Bakalım bizim karşılaştırmamız mı Postman 'ın kimi :) Tabi bu kitabı okurken artık televizyon yerine internet demeliyiz sanki :(

Önemli Kavramlar:
  • Distopya, (anti-ütopya Yunanca dystopia) çoğunlukla ütopik bir toplum anlayışının anti-tezini tanımlamak için kullanılır. Distopik bir toplum otoriter - totaliter bir devlet modeli ya da benzer bir başka baskıcı sistem altında karakterize edilir. (kaynak)
  • Büyük birader (Big Brother): büyük birader sizi izliyor !
  • Düşünce Polisi: Ondan kaçış yoktur, eninde sonunda sizi yakalayacaktır.
  • Tele-ekran: Her kapalı alanda mutlaka bulunan ve hersaniye görüş alanındaki kişileri izleyen, dinleyen yada izlenmesine,  dinlenmesine olanak veren bir cihaz
  • Çiftdüşün: karşıt kavramlar bir arada kullanılarak kişinin bariz gerçeğe aykırı olanı kabul etmesi
  • Bellek Deliği: Oraya atılan herşey hiç olmamış gibidir. Hakkında kişilerin belleğinden başka hiç bir kanıt bulamazsınız. Hatta zamanla kişilerin belleğini de bulamayacaksınız.
  • Geçmişi değiştirmek: Geçmişe dair ne varsa (kitap,dergi,gazete,resim vs vs) hepsinin istenen şekilde güncellenmesidir. Böyleyec geçmişten değiştirilmiş bir şeye dair hiç bir kanıt bulunamaz. Herşey bellek deliğinden geçerek hiç olmamışa dönüşür.